CASAREÑOS EN LA EMIGRACIÓN: 7/2/21

jueves, 11 de febrero de 2021

FINAL DUN RELATO E COMEZO DO ENTROIDO, ENTRUDIO, ANTROIDO, CARNAVAL…

Hoy acabamos con el relato “Casares e o Bibei” de José María López que os fuimos dejando por entregas durante estas semanas y que nos ha acercado y enseñado la historia de “nuestro” tan querido río Bibei y su entorno, muy desconocido al menos para nosotros. Desde aquí le volvemos a dar las gracias por su colaboración, esperando vernos nuevamente en unas circunstancias más idóneas para charlar sin tregua y deseándole toda la suerte en ese segundo libro que está de camino.

“Casares pervive, ao final do río, como unha última lembranza da veiga alta do Bibei pola súa localización cercana ao río. A distancia ao Bibei é a xusta para que as edificacións non sofreran polas crecidas. Sendo ladeiro, Casares está asentado nun lugar con menor inclinación, fronte a unha abertura en dirección sur-leste, por onde entran os raios da mañá desde os montes da Enciñeira. A aldea da Balsada, tan ligada e comentada neste blog, ten unha ubicación e un nome que a ligan indisolublemente ao Bibei e a un lugar de paso nun río difícil de pasar e hostil aos asentamentos sobre el fóra da súa zona glaciar. Casares permanece como unha singularidade no río polo seu enclavamento.

Mapa do IGN de 1942 coa localización da Balsada e de Casares.

Co Bibei a 250 metros sobre o nivel do mar, a 120 kilómetros do mar en liña recta e case tocando o Sil, Casares acaba por engadir ao río Bibei varias características que o fan tan rico. O clima continental toma aires mediterráneos, con veráns quentes (de día e de noite) e con xeadas moi escasas e febles en comparación co resto da cunca do Bibei. Abundan, así, prantas aromáticas que se dan menos no resto da ribeira do Bibei. Tamén son moi comúns árbores de folla peremne, como o loureiro, o hérbedo, as aciñeiras e a sobreira e a oliveira. Estas dúas últimas árbores merecen mención especial, pois dotaron a Casares de edificaciós, enxeños, ferramentas e oficios que veñen recollidos neste blog e que o fan único no río Bibei. As ribeiras de Mendoia, San Fiz e Barrio eran ricas (do lado do río de Casares, o mellor para o viñedo) en uva, e foron explotadas desde que os monxes de San Bréiximo Vello, na ribeira de Barrio, erixiron o mosteiro da Ribeira Sacra máis lonxe da Guarda. As vellas bodegas de Casares e a súa disposición son vestixios dunha cultura da vide que se extende por gran parte do Sil e do Miño.

Por último, a Casares tamén o fai especial estar ao pé da Serra das Cabanas, coroada polo Cerengo, que salva mil metros de desnivel co cauce do Sil en tan só tres kilómetros e medio. Faise moi doado cambiar de clima e de tipo de monte desde Casares. Na zona do Cerengo as entrañas da terra conteñen ouro, como nos lembran os vestixios mineiros nos concellos de Trives, Río e Ribas, e que en Casares é tan evidente a través da veciña Borrén. Os tamén veciños túnel de Montefurado e fortaleza da Cigadoña son parte histórica dunha intensa presencia romana e da extracción do preciado ouro.

Desde aquí quero agradecer a quen levan este blog a invitación que me deron para escribir estas liñas sobre Casares e o seu río, que tanto quero. Grazas tamén a quen adicastes un tempo a ler esto, gustáravos ou non o que escribín, xa que seguro que tedes interese e cariño por este marabilloso sitio que é Casares e que con tanto cariño se trata de coidar neste blog Casareños en la Emigración”.

Entramos en tiempos de Entroido, entrudio, antroido… (carnaval). Ya sabéis que yo no soy muy dado a disfrazarme aunque Laura siempre me acaba liando. Tradición que se ha perdido en muchos lugares de Galicia pero que se mantiene y guarda una profunda historia y cultura en otros pueblos sobre todo del interior (Viana do Bolo, Manzaneda, Vilariño de Conso, Verín, Xinzo, Laza, Chantada….), este año será muy diferente por culpa del Covid. Aquí os dejamos un interesante documental que grabó el músico vasco Kepa Junquera en el año 2019 titulado "MAR DE TERRA" que se puede ver gratis durante todo este mes de febrero. Además os dejamos un interesante artículo publicado en EL PERIÓDICO O SIL que cada año le dedica un monográfico a esta tradición tan especial y podéis seguir online las IX XORNADAS SOBRE O ENTROIDO EN GALIZA que cada año realiza a Sociedade Antropolóxica Galega. Non perder a tradición dunha mascarada ou disfrace.