TAMÉN EN GALEGO

Hoxe comezamos unha nova sección. Trátase de ter algún coñecemento do outro idioma que existe na nosa Galicia/Galiza: O GALEGO. Con termos moi sinxelos descubriremos as pequenas cousas que nos rodean e deixaremos constancia das outras linguas das que non sabemos nada (en concreto o catalán, euskera e inglés). Ahí vai a  palabra:
LUME (fuego, foc, sua, fire):

1 Luz e calor producidas polas chamas que se desprenden dunha materia que arde. O descubrimento do lume. Pon a comida ao lume.

http://www.sermosgaliza.gal/articulo/lingua/lume/20180126102748065439.html

GAIVOTA (gaviota, gavina, kaio, seagull): ave de plumas brancas e grises, con pico longo e curvo, que vive na beira do mar e ten patas en forma de palma, apropiadas para nadar. Aínda que últimamente pódese ver tamén no interior (sobre todo cerca dos vertedoiros), segue sendo unha compañeira inseparable e fonte de inspiración para escritores. Nos tellados, nas rochas, nos barcos, sempre verás una figura branca e erguida, a nosa gaivota.

NÉBOA (niebla, boira, behe laino, fog) : nube grande que se forma a pouca altura do chan e impide a visibilidade. Outros sinónimos: brétema, bruma, neboeiro.
Como sabedes, en Galicia/Galiza e  tamén no noso Casares  hai abundancia da néboa, que tanto temen os mariñeiros. Aquí vai un exemplo dela, nun día de outono en Casares.

Ahí vai a segunda palabra, tamén moi bonita.

OUTONO (otoño, tardor, udazken, autumn): época do ano que vai desde o 21 de setembro ata o 21 de decembro. Tamén no diccionario di que é o período da vida en que as persoas adultas se aproximan á vellez. A mín o outono sempre me produciu tristura, polo final do verán, por volver á rutina, por deixar o pobo. Pero a paixase está moi fermosa, os árbores amarelos, a néboa ... Remata outro outono máis.

O APALPADOR (Papa Noel, Caga Tió, Olentzero, Santa Claus): O Apalpador é un personaxe mítico galego que baixa polo Nadal a levarlles os agasallos aos nenos. Entra de noite nos seus cuartos cando están durmidos e apálpalles a barriguiña por ver se están mantidos e déixalles, ademais dos xoguetes, unha presa de castañas.

CANCIÓN TRADICIONAL:

Hoxe é día do Nadal, día do Noso Señor ide logo para a camiña que vai vir o Apalpador. ············· Hoxe é día do Nadal, vai neniño para a camiña que vai vir o Apalpador a apalparche a barriguiña. ············· Hoxe é día do Nadal, que haberá gran nevarada, e há vir o Apalpador cunha mega de castañas. ············· Por aquela cemba, xa ven relumbrando, o señor Apalpador para darvos o aguinaldo.

Hoy es día de Navidad, dia de Nuestro Señor id corriendo a la camita que va a venir el Apalpador. ············· Hoy es día de Navidad vete niñito a la camita, que va a venir el Apalpador a palparte la barriguita. ············· Hoy es día de Navidad, que habrá una gran nevada, y vendrá el Apalpador con un montón de castañas. ············· Por aquel sendero, ya viene relumbrando, el señor Apalpador para daros el aguinaldo.

PAISAXE (Paisaje, Paisatge, Paisaia,Landscape.) terreo que se ve desde un lugar. Pintura, debuxo ou fotografía que representa unha vista da natureza.

A verdade e que a definición do diccionario non reflexa o que realmente nos pode facer sentir unha bonita paisaxe. Eique van unhas fotos de diferentes paisaxes de Casares.

ENTROIDO/ANTROIDO( Carnaval, Carnestoltes, Ihauterietako, Carnival): Os tres días anteriores ó mércores de cinza. Festa popular que se celebra nestes días, en que se usan  disfraces e máscaras e hai bailes e comparsas. En Galicia existe o triángulo máxico do Entroido: Laza-Xinxo-Verín (todos na provincia de Ourense). Tivemos a ocasión de ir a Verín e Laza, que contaremos a semana que ven.